मुंबई : एक फोटो लाखो शब्दांच्या बरोबरीचा असतो. सध्या स्मार्टफोनच्या जमान्यात फोटो काढणे ही फक्त हौसच नाही तर काही अर्थी गरजही झाली आहे. ही सुविधा सध्या आपल्यासाठी जितकी सहज आणि सोपी आहे तितकी दोनशे वर्षांपूर्वी नक्कीच नव्हती. जगातील पहिला फोटो (Words First Photo) 1826 मध्ये काढण्यात आला होता, म्हणजेच पहिला फोटो जवळपास दोनशे वर्षे जुना आहे. फ्रेंच शास्त्रज्ञ जोसेफ निसेफोर यांनी खिडकीतून हा पहिला फोटो काढला होता. हा फोटो प्रत्यक्षात आणण्याचे श्रेय जोसेफ निसेफोर आणि लुई डॉगर या शास्त्रज्ञांना जाते. त्यांनी डॉग्रोटाइप प्रक्रियेचा शोध लावला. छायाचित्रणाची ही पहिलीच प्रक्रिया होती.
1820 च्या सुमारास, जोसेफ निसेफोर आणि लुई डग्युरे यांनी डॉग्रोटाइप नावाच्या छायाचित्रण प्रक्रियेचा शोध लावला. त्याच्या मदतीने, पहिला लागले 1826 मध्ये कॅप्चर केला गेला. हा लागले फ्रेंच शास्त्रज्ञ जोसेफ निसेफोर यांनी त्यांच्या घराच्या खिडकीतून घेतला होता. ऑब्स्क्युरा कॅमेर्याने छायाचित्र टिपण्यासाठी 8 तास लागले. या संपूर्ण प्रक्रियेला हेलिओग्राफी असे नाव देण्यात आले.
स्कॉटिश भौतिकशास्त्रज्ञ क्लर्क मॅक्सवेल यांनी रंगीत लागले तयार करण्याच्या प्रक्रियेवर बराच काळ काम केले. 1861 मध्ये त्यांनी जगातील पहिला रंगीत फोटो काढला. हा फोटो एका रिबनचा होता, ज्यात लाल, निळे आणि पिवळे रंग होते.
हेलीओग्राफीद्वारे तयार केलेल्या चित्रात चांदीच्या प्लेटचा वापर करण्यात आला होता. या प्लेटला जुडियाचे बिटुमेन लावले होते. हे एक प्रकारचे रसायन होते. गंमत म्हणजे फोटो काढल्यानंतर काही दिवसांनी तो कॅपचर व्हायचा. दोन्ही शास्त्रज्ञांनी छायाचित्रे घेण्याची प्रक्रिया पुढे विकसित केली. 1832 मध्ये, शास्त्रज्ञांनी लैव्हेंडर तेल वापरले आणि एका दिवसात चित्र बनवणे शक्य झाले. डागारोटाईप ही जगातील पहिली फोटोग्राफिक प्रक्रिया आहे जी 1839 पासून सामान्य लोकांनी छायाचित्रांसाठी वापरली होती. यामध्ये मोठ्या कॅमेऱ्यांचा वापर करण्यात आला. त्याच्या मदतीने, काही मिनिटांत स्पष्ट चित्र काढले जाऊ शकते, परंतु केवळ काळ्या आणि पांढऱ्या रंगात म्हणजेच ब्लॅक एन्ड व्हॉईट रंगातच तो काढणे शक्य होते.
जगातील पहिले मोशन पिक्चर टिपण्यासाठी 6 वर्षे लागली. 1872 मध्ये फोटोग्राफर एडवर्ड मुयब्रिजने याची सुरुवात केली होती. घोड्यांची प्रत्येक हालचाल टिपण्यासाठी त्यांनी रेसट्रॅकवर 12 वायर कॅमेरे बसवले. 6 वर्षांच्या अथक परिश्रमानंतर जमिनीला स्पर्श न करता घोड्यांची छायाचित्रे काढण्यात आली. त्याला पहिले मोशन पिक्चर असेही म्हटले गेले.
1021 मध्ये अल-हैथम या शास्त्रज्ञाने कॅमेरा ऑब्स्क्युराचा शोध लावला. जो फोटोग्राफिक कॅमेराचा सर्वात जुना प्रकार आहे.
1827 मध्ये प्रथमच, फोटोग्राफिक प्लेट आणि कॅमेरा ऑब्स्क्युरा वापरून, शास्त्रज्ञ जोसेफ यांनी फोटो काढला. जो खिडकीतून घेतला होता तो पूर्णपणे स्पष्ट नव्हता.